پنجشنبه 1 آذر 1403En
سوالات متداول قانون جدید چک
****
31- اگر افراد میانی (ذینفعان چک) مشخصات چک را در سامانه، ثبت و تایید نکنند وضعیت چک چگونه می شود؟ آیا روشی برای کنترل ثبت حتمی برای انتقال چک وجود دارد؟
پاسخ:
در صورت عدم ثبت چک‌ جدید در سامانه صیاد،‌ ذینفع نباید چک را تحویل بگیرد. ذینفع پیش از دریافت برگ چک باید از سامانه صیاد استعلام بگیرد. طبق ماده (21) مکرر، در زمان صدور چک، اطلاعات اساسی شامل هویت دارنده، مبلغ و تاریخ مندرج در چک برای شناسه یکتای برکه چک، چک می‌بایست توسط صادرکننده در سامانه صیاد ثبت گردد و دارندگان چک، برای انتقال، ملزم به ثبت هویت شخص جدید برای همان شناسه یکتا می‌باشند. لذا چنانچه انتقال چک در سامانه ثبت نگردد، اساساً انتقالی صورت نپذیرفته است. 
****
32- اگر چک ذینفعان متعدد داشته باشد و یکی از ذینفعان اطلاعات چک را در سامانه تایید کرده باشد آیا ذینفع دیگر می تواند نسبت به وصول چک اقدام کند؟
پاسخ:
با تایید یکی از ذینفعان، چک در وضعیت تائید شده قرار خواهد گرفت. لیکن در صورت تعدد ذینفعان چک، وصول چک می‌بایست با درخواست تمامی ذی‌نفعان به عمل آید؛ مگر اینکه برخی ذینفعان، از سایرین، وکالت یا نمایندگی جهت وصول چک را اخذ نموده باشند.
****
33- در صورتی که ذینفع به اشتباه به جای تایید، رد آن را ثبت کند آیا امکان اصلاح وجود دارد؟
پاسخ:
خیر. در این صورت ذینفع باید از صادرکننده درخواست کند که چک را مجدد به نفع وی ثبت کند.
****
34- امکان اصلاح/ ویرایش اطلاعات توسط صادرکننده چک قبل از تایید/ عدم تایید ذینفع وجود دارد؟
پاسخ:
بله. با مراجعه به شعبه و با در دست داشتن لاشه چک می‌بایست نسبت به لغو ثبت چک اقدام کند.
****
35- روش و مقررات چک های صیادی در رابطه با چک هایی که بانک ها به عنوان ضمانت از مشتریان دریافت می کنند، به چه صورت است؟
پاسخ:
چک‌های ضمانت در گذشته بدون درج تاریخ از افراد گرفته می‌شد. از ابتدای سال ۱۴۰۰ که چک‌های طرح جدید وارد بازار شده اند، تمامی این چک‌ها باید در سامانه ثبت شوند (به همراه تاریخ و دیگر اقلام اطلاعاتی)/ در واقع از سال 1400 امکان اخذ چک سفید تاریخ و بعضا سفید امضا بابت ضمانت وجود نخواهد داشت و باید کلیه فیلدهای چکهای صادره از جمله چک ضمانت به صورت کامل بر روی برگه چک و سامانه صیاد درج شود. 
از لحاظ حقوقی نیز با توجه به اطلاق ماده (6) اصلاحی قانون صدور چک و عدم تفکیک بین چک‌هایی که به عنوان ضمانت از مشتریان دریافت می‌شود، با سایر چک‌های صیادی، چک‌های ضمانتی، مشمول تمامی احکام و ضوابط مربوط به چک‌‌های صیادی ‌می‌باشند.
****
36- در صورت انتقال چک در سامانه صیاد، آیا نیازی به تغییر مشخصات در برگه چک نیز وجود دارد؟
پاسخ:
خیر. ثبت در سیستم کفایت می‌کند. در حقیقت ثبت اطلاعات در سیستم جایگزین پشت‌نویسی شده است و با انتقال چک، تغییری در مشخصات و مندرجات برگه چک به وجود نخواهد آمد.
****
37- اگر مشتری تامین وجه چک صادره اش را از تمام حسابها در بانک خود تایید نکرده باشد، آیا بانک مجاز به برداشت وجه چک از سایر حساب هاست؟ 
پاسخ:
طبق بندهای 17‏‏-5 و 17‏‏-6 دستورالعمل حساب جاری، از جمله مواردی که باید در قرارداد حساب جاری درج شود، تکلیف بانک به پرداخت وجه چک از محل موجودی قابل برداشت سایر حساب‌ها (به ترتیب مقرر در بندهای مذکور)، در صورت کافی نبودن موجودی حساب جاری صادرکننده می‌باشد. در واقع در صورت عدم تایید این موضوع توسط مشتری بانک، قرارداد حساب جاری منعقد نمی‌شود.
****
38- چاپ کد رهگیری بر روی گواهی عدم پرداخت از چه زمانی اجباری است؟
پاسخ:
در حال حاضر اجرا می‌شود. به‌محض ارائه چک به بانک و عدم‌کفایت موجودی، گواهی‌نامه عدم پرداخت صادر و درج کد رهگیری بر روی آن صورت می‌پذیرد.
در ماده (4) اصلاحی قانون صدور چک، برای بانک تکلیفی مبنی بر درج فوری کد رهگیری بر روی گواهی‌نامه عدم پرداخت پیش‌بینی شده است. انجام این تکلیف قانونی، از زمان لازم‌الاجرا شدن قانون اصلاح قانون صدور چک مصوب 13‏‏/8‏‏/97، برای بانک‌ها  الزامی است.
****
39- با توجه به صدور گواهی عدم پرداخت به علت مغایرت اطلاعات برگه چک با سامانه صیاد، آیا این موضوع به عنوان سوء سابقه برای صادرکننده چک لحاظ می شود؟
پاسخ:
بله. مغایرت اطلاعات نسخه کاغذی با اطلاعات سامانه‌ای چک، از مصادیق اختلاف در مندرجات چک (موضوع ماده 3 قانون صدور چک)، محسوب شده و در صورت درخواست دارنده (وفق مواد 4، 5 و 5 مکرر قانون صدور چک)، منجر به برگشت چک و ثبت سوءاثر در سامانه یکپارچه بانک مرکزی خواهد شد.
****
40- اگر چکی صبح برگشت خورده و ظهر همان روز پاس شود رفع سواثر به چه صورت است؟ 
پاسخ:
با توجه به اینکه گواهی عدم پرداخت و رفع سوء اثر آنی است، فلذا کاربر شعبه اقدامات مصرح در قانون را انجام می‌دهد. لیکن در روز آینده هیچ اثری از برگشت و رفع اثر آن در سامانه قابل‌مشاهده نیست.